تشریح موتورخانه
معمولا محل قرار گیری موتورخانه ها در زیر زمین خانه است و در محل ها و ساختمان های بزرگ تر معمولا این فضا در خارج از ساختمان قرار دارد و آن هم به دلیل سنگینی تاسیسات و سر و صدای زیادی است که تولید می کنند.
برای سیستم های تولید بخار (در نیروگاه ها ، بیمارستان ها ، هتل ها و ..) نیز موتورخانه تعبیه می شود که به آن موتورخانه بخار گفته می شود.
شاید در نگاه اول فضای داخل موتورخانه به شدت گیج کننده و پیچیده باشد. در صورتی که هر سیستم پیچیده ای متشکل از چندین جزء ساده است که به علت تعدد آن ها، درک سیستم در نگاه اول کمی سخت باشد.
شناخت ساختار موتورخانه به روند تعمیر موتورخانه و نگهداری موتورخانه کمک زیادی می کند.
نحوه عملکرد کلی موتورخانه
به طور کلی موتورخانه از سه بخش زیر تشکیل شده است:
مولد های حرارتی: در سیستم های حرارتی مولد های گرما دیگ یا بویلر ها هستند که در ادامه به صورت کامل توضیح داده می شوند.
مبدل های حرارتی: گرمای تولید شده در مولد حرارتی از طریق مبدل های حرارتی به داخل ساختمان منتقل می شوند.
لوله های رابط: لوله های رابط نقش انتقال گرمای سیال به مبدل های حرارتی و بازگرداندن آن به مولد های حرارتی دارند.
وسایل تولید حرارت – دیگ (Boiler)
چیلر CHILLER
چیلر یک سیستم تبرید است که می تواند تراکمی یا جذبی باشد و برای تولید آب سرد به منظور اهداف تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می گیرد
برج خنک کن (Cooling tower)
گرمایی که در سیکل کار چیلر در کندانسور دفع شده به آب داده می شود، آبی که به اینصورت گرم شده به برج خنک کن منتقل می گردد تا گرمای خود را درآنجا به محیط اطراف بدهد
مشعل (Burner)
تولید گرما در دیگ ها به وسیله مشعل صورت می پذیرد . مشعل ها معمولاً با سوخت های مایع (oil Burner) یا گاز کار می کنند. در مناطقی که دسترسی به گاز آسان باشد از مشعل های گازی (Gas Burner) استفاده می شود.
بخش جرقه زن مشعل
این بخش جهت ایجاد جرقه در مشعل ها است که از یک ترانس جرقه زن و یک الکترود جرقه زن تشکیل شده است.
بخش کنترل سیستم مشعل
این بخش به کمک دستگاهی به نام رله و همراه با تجهیزات کمکی دیگر مثل شیرهای برقی و فتوسل عمل می کند. رله نقش مغز سیستم مشعل را دارد و تمامی پروسه عملکرد مشعل توسط این تجهیز برنامه ریزی شده است.
مراحل کاری مشعل
مشعل ها به دلیل اینکه وظیفه ایجاد احتراق را دارند، نیازمند احتیاط زیاد هستند. چرا که احتراق شدید در آن ها، اگر با کنترل همراه نباشد، بسیار خطرناک می باشد.
خطوط و وسایل انتقال انرژی
انتقال گرما و سرما توسط دو عامل آب یا بخار (لوله کشی ) یا هوا ( کانال کشی) صورت می گیرد . وسیله ایجاد فشار در لوله کشی پمپ و در کانال کشی ،بادرسان (فن) می باشد . آب به وسیله دیگ گرم و یا به واسطه چیلر سرد شده و توسط خطوط لوله کشی به قسمت های مورد نیاز منتقل می شود . ایجاد فشار به وسیله Pump صورت می گیرد
وسائل تبادل و توزیع گرما و سرما
آب ،بخار و یا هوا . بعد از عبور از شبکه های انتقال به وسائل توزیع گرما و سرما رسیده تهویه مطبوع محیط را فراهم می آورند وسائل توزیع سرما و گرما در اینجا فن کویل و هوا ساز می باشد.
هوا ساز ( Air Handler unit)
دستگاه هواساز عمل تهویه مطبوع زمستانی و تابستانی را انجام می دهد . هوای تازه با هوائی که توسط کانال های برگشتی جمع آوری شده ودر محفظه اختلاط (Mixing box) مخلوط شده و پس از عبور از کویل حرارتی و یا برودتی و رطوبت زن (humidifier) به وسیله بادرسان به کانال رفت داده شده و از آنجا هوای مطبوع (Conditioned air) که دارای شرایط مورد نیاز می باشد به اتاق های مختلف توزیع می شود
منبع انبساط
منبع انبساط جز بسیار مهم و تاثیرگذار سیستم موتورخانه است.
آب در اثر افزایش دما ـ انبساط حجمی پیدا می کند و این انبساط موجب ترکیدگی در لوله ها و بویلرها می شود که به این منظور از منبع انبساط استفاده می کنند
منبع انبساط باز
این دسته از منابع انبساط معمولا بر روی پشت بام نصب می شوند و با محیط در ارتباط هستند و تحت فشار نمی باشند. دو لوله رفت و برگشت دیگ، یک لوله پر کن، یک لوله سر ریز و یک لوله تخلیه روی آن نصب می شود.
منبع انبساط بسته
این دسته از منابع انبساط در داخل موتورخانه و روی کلکتور دیگ نصب می شود. فشار کاری آن ها بالاتر است. داخل آن ها یک تیوپ لاستیکی است که فشار آب به وسیله این تیوپ کنترل می شود.
سختی گیر
سختی آب به مجموعه املاح منیزیم و کلسیم موجود در آب گفته می شود به عبارت دیگر املاح فلزات چون آهن ـ کلسیم ـ منیزیم ـ آلومینیم در آب ایجاد سختی می کنند. در آبهای صنعتی بالابودن سختی سبب رسوب سخت روی جدار لوله ها و دیگ های بخار می گردد که علاوه بر افزایش افت فشار در طول لوله باعث کاهش ضریب انتقال حرارت نیز می گردد .کندانس یونیت (condans unite)
دراین سیستم برعکس برج خنک کن که آب نقش سیال واسطه را ایفاءمی کند ، گاز داغ خارج شده از کمپرسور مستقیماً وارد کندانسور هوائی شده و گرمای خود را به محیط می دهد .
